Gene Dykes là một vận động viên xuất sắc, ông từng lấy trọn điểm ở 4 ván bowling (300 điểm), đồng thời ở thể loại đánh gôn, Dykes từng hoàn thành 68/70 gậy. Không những vậy, ông lão thất tuần này cũng từng tạo thành tích đáng nể 2:54:23 tại đấu trường marathon, trở thành runner 70 tuổi nhanh nhất trong lịch sử chạy bộ.

Có lẽ bạn hơi tò mò về Dykes rằng sau khi lập kỷ lục marathon ông sẽ làm gì?

Gene Dykes tại giải marathon Jacksonville năm 2018 cùng với tư thế chạy làm nên thành tích người tuổi 70 nhanh nhất lịch sử 2:54:23. (Ảnh: Strava)

Dykes đã làm rất nhiều việc, tuy nhiên một số sự cố xảy ra làm cho kế hoạch thi đấu của ông bị trì trệ so với dự tính hơn nhiều, chẳng hạn sự cố té ngã ở giải chạy việt dã 2019 làm cho xương bả vai của Dykes bị gãy, 2020 gặp phải đại dịch bùng phát và năm nay từ tháng 8 cho đến nay ông phải điều trị chấn thương cơ đùi sau.

Năm nay, bước vào tuổi 73, Dykes vốn dĩ hy vọng sẽ làm nên kỳ tích vào đầu tháng 10 có thể tham gia giải vô địch WADA WMM Age Group Championships, song 8 ngày sau tại Boston marathon ông đã thành công. Sau đó, ông lại bị chấn thương tại giải tiếp sức giữa người và xe Hood To Coast vào cuối tháng 8.

Gene Dykes tham gia sự kiện tiếp sức giữa người và xe Hood To Coast vào cuối tháng 8, đồng đội của ông đều là những runner U70. (Ảnh: @TheUltraGeezer)

Mặc dù theo dự định ban đầu, Dykes sẽ không tham gia giải đua marathon tại Luân Đôn (3/10), tuy nhiên không thể nào kiềm chế được sự mong muốn đứng vào vạch xuất phát, cuối cùng ông cũng đã khập khiễng đi về đích với thời gian 5:37:56. Đến ngày 10/11 tại Boston marathon, Dykes hy vọng có thể liên tục đạt ngôi quán quân lần thứ tư tại giải, mặc dù trong ngày thi đấu ông đã quyết định dùng tốc độ của mục tiêu 3 giờ 30 phút để chiến đấu, tuy nhiên ông về đích chậm hơn nhà vô địch lần này Mike Wien 28 giây (3:29:34).

Tuy nhiên, ngôi vị hiện tại Dykes đang nắm giữ phải đối mặt với nhiều thử thách bởi vì trong tháng 10 vừa qua có khá nhiều chân chạy U70 đã bức phá sub 3, chẳng hạn như Jo Schoonbroodt đến từ Amsterdam (Hà Lan) với thành tích 2:56:37 và Michael Sheridan của thành phố Luân Đôn (Anh) có thành tích 2:59:37. Đến tháng 4 năm sau sẽ là sinh nhật thứ 74 của Dykes, ông đã sẵn sàng cho kế hoạch chữa bệnh cho bản thân, dự định sẽ nghỉ tập đúng một tháng từ giữa tháng 11 cho đến giữa tháng 12, với hy vọng tháng 1 năm sau có thể trở lại đấu trường Napoli Half Marathon.

Trong buổi chia sẻ với tạp chí PodiumRunner, Dykes cũng đã chia sẻ kinh nghiệm chạy bộ ba năm qua của mình cùng với những điều mà ông học hỏi được từ quá trình chạy bộ, đồng thời cũng thêm vào những tư duy độc đáo của HLV John Goldthorp. Tiếp theo sau đây, chúng ta hãy cùng làm quen với ông cụ siêu nhân này nhé!

Hãy cùng làm quen với cụ runner super Gene Dykes nhé! (Ảnh: PodiumRunner)

Cụ runner "siêu nhân" 73 tuổi Gene Dykes

Hỏi: Vì sao cụ vẫn quyết tâm tham gia London và Boston marathon?

Trước khi London marathon diễn ra, HLV và gia đình của tôi đều hy vọng rằng tôi đừng tham gia, song những người bạn trên Facebook đều nói rằng: “Chạy, chạy và chạy”. Lúc ấy tôi cho rằng mình chỉ có thể chạy chừng 6-7 dặm (khoảng 9.6-11.2km) thì đã bỏ cuộc, tuy nhiên tôi vẫn tiếp tục chạy về phía trước, mặc dù cơ đùi sau đã không cho phép tôi chạy chậm hơn tốc độ 6:30/km. Sau đó đến với Boston marathon, tôi có thể cảm nhận nó đỡ hơn nhiều rồi.

Hỏi: Lúc ông mời HLV giảng dạy, mặc dù ở tuổi 60 ông đã chạy rất tuyệt rồi, nhưng sau khi có sự trợ giúp của HLV thì có những thay đổi như thế nào?

Tôi vốn dĩ là một marathoner 3:29, nhưng sau khi nhận được sự trợ giúp của HLV, thành tích tại Boston marathon của tôi là 3:09. Khi tự tập luyện, tôi thường chạy quãng đường rất dài với tốc độ rất chậm, thỉnh thoảng kết hợp với những bài tập trong sân điền kinh 800 mét. Trong trường hợp cảm thấy đau nhức sau khi tập luyện, tôi thường muốn nói với người có tuổi như tôi rằng tốt nhất nên nghỉ ngơi, nhưng sau khi có sự hỗ trợ của HLV John, tôi tập chạy 6 ngày một tuần, và xen kẽ trong đó là những bài chạy phục hồi, tuy nhiên anh ấy giúp tôi tiến bộ hơn 1 phút/dặm so với trước kia.

HLV giúp tôi thiết lập mục tiêu, những bài tập gian khổ là điều không thể tránh khỏi, tuy nhiên tôi nhận ra rằng thể lực của tôi tốt hơn tôi nghĩ nhiều, tôi chỉ cần tập luyện theo những kiến thức chuyên môn mà HLV đưa ra.

Hỏi: Mỗi tuần ông chạy khoảng 72-8km, so với thành tích ở các giải đua gần đây, khối lượng chạy này liệu có quá ít không?

Đây là vấn đề về giá trị trung bình, nó che đi những biến động trung gian. Tổng quãng đường chạy của tôi từ năm 2016 đến 2018 gần 2.800 dặm (4.500km), tương đương mỗi tuần chạy 85 dặm (khoảng 85km). Tuy nhiên, trên thực tế, trong khoảng thời gian ở giữa tôi cũng đã tham gia khá nhiều giải chạy ultramarathon, do đó bình quân khối lượng tập luyện mới lên đến khoảng 45-50 dặm.

Hỏi: Ông  đã từng tham gia khá nhiều giải ultramarathon, vậy ông luyện sức bền trước rồi mới đến tốc độ?

Có lẽ tôi cũng không thể có được thành tích như năm 2018, năm ấy tôi tham gia tổng cộng 43 giải đua, trong đó có 7 giải ultramarathon, bởi vì dường như tuần nào tôi cũng có giải chạy và dùng phương pháp tham gia thi đấu để thực hiện những bài tập tốc độ khó khăn hơn trong tuần.

Hỏi: Năm nay là năm có tính khởi đầu cao, ông đã từ bỏ giải chạy việt dã 256 dặm để tham gia giải chạy 50K tuyệt nhất trên thế giới, giải 1 dặm, rồi đến 100 dặm, đồng thời cũng đã giành thắng lợi tại 3 giải được tổ chức bởi USATF Master. Và đến cuối tháng 8, ông lại không ngừng ngại tham gia giải tiếp sức người và xe Hood to Coast. Theo như ông thì đây là một kế hoạch thi đấu hay chỉ được xem như một đứa trẻ chạy vòng vòng trong cửa hàng bán kẹo? 

Tôi nghĩ rằng đa phần đều không hề có một kê hoạch to lớn nào cả. Cứ vào tháng 11 hàng năm tôi đều tìm hiểu lịch thi đấu mà tôi thích nhất, mặc cho mục đích là chơi vui hay thi đấu nghiêm túc, tôi đều ghi lại những giải đấu quan trọng trong cuốn lịch của mình. Quá nhiều giải đua nhưng thời gian thì không đủ! Tôi từng nghĩ rằng, nếu như tôi không thi đấu quá nhiều thì thể lực của tôi có lẽ sẽ tốt hơn, tuy nhiên vào năm 2018 tôi đều có mặt liên tục tại 16 tuần thi đấu, và mỗi tuần nhanh hơn tuần trước, như vậy không vui sao được, phải không nào?

Mặc dù Gene Dykes từ bỏ giải chạy việt dã 256 dặm năm nay, nhưng ông vẫn có mặt tại giải chạy 50K tuyệt nhất thế giới. (Ảnh: Runner’s World HK)

Hỏi: Nếu như 2021 được xem là năm hoàn hảo, thì mục tiêu ban đầu của ông tại London và Boston marathon là gì?

Mục tiêu đầu năm nay là việc lập kỷ lục thế giới tại London marathon và giành chiến thắng tại Boston, với thành tích dự kiến là 2:54 và 3:07. Tuy nhiên, sự thật tuyệt đối không nhưng mong đợi, trong cái năm đầy bệnh tật và không có giải đua của năm 2020, tôi đã rút khỏi danh sách thi đấu của khá nhiều sự kiện 2021, từ rất sớm tôi đã biết rằng mình không thể lập kỷ lục mới tại Luân Đôn, nhưng trước khi chấn thương đùi tôi vẫn cho rằng bản thân có thể đăng ngôi tại Luân Đôn và cả Boston.

Hỏi: Trong tương lai, ông có kế hoạch như thế nào?

Đôi lúc, tôi nghĩ rằng mình nên dừng mơ ước cố gắng phá kỷ lục mà nên chạy cho vui là chính. Năm sau, có lẽ cơ thể của tôi sẽ hồi phục, tôi có thể chạy nhanh hơn, và năm 2023 tôi sẽ bước vào tuổi 75, tôi dự định thực hiện những gì mà năm 2018 đã làm, tôi sẽ ưu tiên cho những giải chạy mà tôi cho rằng mình sẽ tạo nên kỷ lục ở nhóm tuổi đó và cả những giải vô địch quy mô lớn.

Gene Dykes hy vọng năm sau cơ thể sẽ phục hồi hoàn toàn và ông có thể chạy nhanh hơn. (Ảnh: PodiumRunner)

Huấn luyện viên John Goldthorp nhận xét về Gene Dykes như thế nào?

Hỏi: Kiểu tập luyện nào thích hợp với Gene?

Gene thích kiểu chạy 5K với tốc độ chậm 60-90 giây hiện tại, và trên thực tế ông ấy rất thích chạy bộ. Thông thường, chúng ta thường hay kết hợp bài tập sức bền và những bài tập cự ly ngắn thành kiểu bài tập dài hơn. Chúng tôi có thể liệt kê ra rất nhiều phương án cho một ngày tập luyện, ngày hôm sau thường được sử dụng như buổi chạy phục hồi của Gene.

Hỏi: Gene tham gia khá nhiều các giải ultramarathon và nhiều sự kiện khác, vậy thì hồi phục đóng vai trò gì trong kế hoạch tập luyện của ông ấy?

Thực ra, những vận động viên cao tuổi cần nhiều thời gian để hồi phục thể lực hơn, tuy nhiên đôi khi những người về hưu U70 lại có sức hồi phục nhanh hơn so với các vận động viên chuyên nghiệp. Những học viên marathon của tôi mỗi tuần đều tiếp xúc 2 lần với những bài tập tương đối khó, phần còn lại đều rất đơn giản. Đối với Gene, ông ấy có xu hướng chạy 5-6 ngày/tuần, đây cũng phục thuộc vào kế hoạch làm vườn và chơi gôn của ông ấy.

Ngoài chạy bộ ra, Gene Dykes còn thích làm vườn và đánh gôn. (Ảnh: @genewdyke)

Hỏi: Tốc độ chạy của các bài chạy interval, tempo và chạy đường trường được thiết kế như thế nào?

Tôi thích mang lại cho học viên của mình cái cảm giác nỗ lực hơn tốc độ. Và điểm đặc biệt nhất của Gene là ông ấy có thể dùng tốc độ chậm hơn 35-40 giây của cự ly 5K để chạy marathon, đối với những người khác thì thông thường họ sẽ có tốc độ chậm hơn từ 50-60 giây hoặc thậm chí có thể chậm hơn nữa. Do đó, mục tiêu mà tôi đặt ra cho Gene thuộc loại khá khó nhưng lại na ná với mục tiêu marathon của ông. Và Gene cũng không hề ép buộc bản thân mình, ở giai đoạn đầu, ông ấy thường nghĩ rằng mình không thể hoàn thành kế hoạch tập luyện mà tôi đã sắp xếp cho ông, nhưng khi ông khởi động làm nóng người xong, ông lại phát hiện rằng trên thực tế ông lại có thể làm được.

Gene là một bậc thầy luôn lắng nghe tiếng lòng của cơ thể, trong trường hợp cần thiết, ông sẽ không do dự mà nghỉ ngơi suốt cả ngày. Tôi khó có thể nói với bạn rằng ông ấy đã thực hiện bao nhiêu lần các bài tập thả lỏng, bởi sau này tôi mới phát hiện rằng một khi ông cam giác khỏe hẳn thì ông sẽ chạy ngay 23 dặm (khoảng 37km).

Hỏi: Anh có cách nhìn như thế nào về lịch thi đấu của Gene?

Nếu như nói rằng lịch thi đấu của Gene không được chính thống lắm thì đây chỉ là nói khéo mà thôi. Vào năm 2017, ông ấy hoàn thành 3 giải 200 dặm (320km) trong vòng 3 tuần, đồng thời ông cũng thường tham gia các giải đấu vào những ngày cuối tuần, song đây có lẽ cũng là điều giúp ông ấy thành công. Trong giai đoạn đầu tập luyện cự ly ultramarathon giúp Gene sở hữu một sức bền phi thường, sau thời gian khoảng 8 tuần, ông ấy đã tận dụng những giải đua cự ly ngắn và chạy tốc độ ở cự ly đường trường nhằm cải thiện hiệu suất chạy bộ và ngưỡng lactate của mình.

Hỏi: Tôi đoán rằng thành tích của Gene không phù hợp với mục tiêu lý tưởng của anh lắm, vậy thì anh làm cách nào để kiểm soát hiệu suất của ông ấy?

Nói cho đến cùng, chúng ta chỉ có một hình thức sống, đó là làm những điều mang lại niềm vui cho bản thân. Gene thích mạo hiểm, do đó ông đã quan sát thế giới thông qua chạy bộ, ông ấy kết giao rất nhiều bạn bè, đồng thời cũng mang lại động lực cho nhiều người, nếu như tôi nói rằng: “Không, ông chỉ có thể dùng một phương pháp tập luyện và thi đấu mà thôi’, thì giờ đây tôi cũng không thể đứng đây và truyền đạt, giảng dạy cho học viên của tôi.

Tôi đến đây là để cổ vũ cho Gene, điều này cũng đồng nghĩa là đôi khi tôi cần phải để cho ông ấy chọn con đường của mình, đôi khi tôi cũng nhẹ nhàng đẩy ông ta vào quỹ đạo.

Huấn luyện viên John Goldthorp nói rằng anh sẽ tiếp tục cổ vũ Gene Dykes đi trên con đường chạy bộ của riêng ông. (Ảnh: Runner’s World)

Running Biji